देवी माहात्म्यं दुर्गा सप्तशति चतुर्थोऽध्यायः (Devi Mahatmya Shree Durga Saptashati Chaturth Adhyaya)

देवी माहात्म्यं दुर्गा सप्तशति चतुर्थोऽध्यायः

देवी माहात्म्यं दुर्गा सप्तशति चतुर्थोऽध्यायः (Devi Mahatmya Durga Saptashati Chaturth Adhyaya)

शक्रादिस्तुतिर्नाम चतुर्धोऽध्यायः ॥

ध्यानं

कालाभ्राभां कटाक्षैर् अरि कुल भयदां मौलि बद्धेन्दु रेखां

शङ्ख-चक्रं कृपाणं त्रिशिखमपि करै-रुद्वहन्तीं त्रिनेऱ्त्रम् ।

सिंह स्कन्दाधिरूढां त्रिभुवन-मखिलं तेजसा पूरयन्तीं

ध्याये-द्दुर्गां जयाख्यां त्रिदश-परिवृतां सेवितां सिद्धि कामैः ॥

ऋषिरुवाच ॥1॥

शक्रादयः सुरगणा निहतेऽतिवीर्ये

तस्मिन्दुरात्मनि सुरारिबले च देव्या ।

तां तुष्टुवुः प्रणतिनम्रशिरोधरांसा

वाग्भिः प्रहर्षपुलकोद्गमचारुदेहाः ॥ 2 ॥

देव्या यया ततमिदं जगदात्मशक्त्या

निःशेषदेवगणशक्तिसमूहमूर्त्या ।

तामम्बिकामखिलदेवमहर्षिपूज्यां

भक्त्या नताः स्म विदधातुशुभानि सा नः ॥3॥

यस्याः प्रभावमतुलं भगवाननन्तो

ब्रह्मा हरश्च नहि वक्तुमलं बलं च ।

सा चण्डिकाऽखिल जगत्परिपालनाय

नाशाय चाशुभभयस्य मतिं करोतु ॥4॥

या श्रीः स्वयं सुकृतिनां भवनेष्वलक्ष्मीः

पापात्मनां कृतधियां हृदयेषु बुद्धिः ।

श्रद्था सतां कुलजनप्रभवस्य लज्जा

तां त्वां नताः स्म परिपालय देवि विश्वम् ॥5॥

किं वर्णयाम तवरूप मचिन्त्यमेतत्

किञ्चातिवीर्यमसुरक्षयकारि भूरि ।

किं चाहवेषु चरितानि तवात्भुतानि

सर्वेषु देव्यसुरदेवगणादिकेषु । ॥6॥

हेतुः समस्तजगतां त्रिगुणापि दोषैः

न ज्ञायसे हरिहरादिभिरव्यपारा ।

सर्वाश्रयाखिलमिदं जगदंशभूतं

अव्याकृता हि परमा प्रकृतिस्त्वमाद्या ॥6॥

यस्याः समस्तसुरता समुदीरणेन

तृप्तिं प्रयाति सकलेषु मखेषु देवि ।

स्वाहासि वै पितृ गणस्य च तृप्ति हेतु

रुच्चार्यसे त्वमत एव जनैः स्वधाच ॥8॥

या मुक्तिहेतुरविचिन्त्य महाव्रता त्वं

अभ्यस्यसे सुनियतेन्द्रियतत्वसारैः ।

मोक्षार्थिभिर्मुनिभिरस्तसमस्तदोषै

र्विद्याऽसि सा भगवती परमा हि देवि ॥9॥

शब्दात्मिका सुविमलर्ग्यजुषां निधानं

मुद्गीथरम्यपदपाठवतां च साम्नाम् ।

देवी त्रयी भगवती भवभावनाय

वार्तासि सर्व जगतां परमार्तिहन्त्री ॥10॥

मेधासि देवि विदिताखिलशास्त्रसारा

दुर्गाऽसि दुर्गभवसागरसनौरसङ्गा ।

श्रीः कैट भारिहृदयैककृताधिवासा

गौरी त्वमेव शशिमौलिकृत प्रतिष्ठा ॥11॥

ईषत्सहासममलं परिपूर्ण चन्द्र

बिम्बानुकारि कनकोत्तमकान्तिकान्तम् ।

अत्यद्भुतं प्रहृतमात्तरुषा तथापि

वक्त्रं विलोक्य सहसा महिषासुरेण ॥12॥

दृष्ट्वातु देवि कुपितं भ्रुकुटीकराल

मुद्यच्छशाङ्कसदृशच्छवि यन्न सद्यः ।

प्राणान् मुमोच महिषस्तदतीव चित्रं

कैर्जीव्यते हि कुपितान्तकदर्शनेन । ॥13॥

देविप्रसीद परमा भवती भवाय

सद्यो विनाशयसि कोपवती कुलानि ।

विज्ञातमेतदधुनैव यदस्तमेतत्

न्नीतं बलं सुविपुलं महिषासुरस्य ॥14॥

ते सम्मता जनपदेषु धनानि तेषां

तेषां यशांसि न च सीदति धर्मवर्गः ।

धन्यास्तएव निभृतात्मजभृत्यदारा

येषां सदाभ्युदयदा भवती प्रसन्ना॥15॥

धर्म्याणि देवि सकलानि सदैव कर्मानि

ण्यत्यादृतः प्रतिदिनं सुकृती करोति ।

स्वर्गं प्रयाति च ततो भवती प्रसादा

ल्लोकत्रयेऽपि फलदा ननु देवि तेन ॥16॥

दुर्गे स्मृता हरसि भीति मशेश जन्तोः

स्वस्थैः स्मृता मतिमतीव शुभां ददासि ।

दारिद्र्यदुःखभयहारिणि का त्वदन्या

सर्वोपकारकरणाय सदार्द्रचित्ता ॥17॥

एभिर्हतैर्जगदुपैति सुखं तथैते

कुर्वन्तु नाम नरकाय चिराय पापम् ।

सङ्ग्राममृत्युमधिगम्य दिवम्प्रयान्तु

मत्वेति नूनमहितान्विनिहंसि देवि ॥18॥

दृष्ट्वैव किं न भवती प्रकरोति भस्म

सर्वासुरानरिषु यत्प्रहिणोषि शस्त्रम् ।

लोकान्प्रयान्तु रिपवोऽपि हि शस्त्रपूता

इत्थं मतिर्भवति तेष्वहि तेऽषुसाध्वी ॥19॥

खड्ग प्रभानिकरविस्फुरणैस्तधोग्रैः

शूलाग्रकान्तिनिवहेन दृशोऽसुराणाम् ।

यन्नागता विलयमंशुमदिन्दुखण्ड

योग्याननं तव विलोक यतां तदेतत् ॥20॥

दुर्वृत्त वृत्त शमनं तव देवि शीलं

रूपं तथैतदविचिन्त्यमतुल्यमन्यैः ।

वीर्यं च हन्तृ हृतदेवपराक्रमाणां

वैरिष्वपि प्रकटितैव दया त्वयेत्थम् ॥21॥

केनोपमा भवतु तेऽस्य पराक्रमस्य

रूपं च शतृभय कार्यतिहारि कुत्र ।

चित्तेकृपा समरनिष्टुरता च दृष्टा

त्वय्येव देवि वरदे भुवनत्रयेऽपि ॥22॥

त्रैलोक्यमेतदखिलं रिपुनाशनेन

त्रातं त्वया समरमूर्धनि तेऽपि हत्वा ।

नीता दिवं रिपुगणा भयमप्यपास्तं

अस्माकमुन्मदसुरारिभवं नमस्ते ॥23॥

शूलेन पाहि नो देवि पाहि खड्गेन चाम्भिके ।

घण्टास्वनेन नः पाहि चापज्यानिस्वनेन च ॥24॥

प्राच्यां रक्ष प्रतीच्यां च चण्डिके रक्ष दक्षिणे ।

भ्रामणेनात्मशूलस्य उत्तरस्यां तथेश्वरी॥25॥

सौम्यानि यानि रूपाणि त्रैलोक्ये विचरन्तिते ।

यानि चात्यन्त घोराणि तैरक्षास्मांस्तथाभुवम् ॥26॥

खड्गशूलगदादीनि यानि चास्त्राणि तेऽम्बिके ।

करपल्लवसङ्गीनि तैरस्मान्रक्ष सर्वतः ॥27॥

ऋषिरुवाच ॥28॥

एवं स्तुता सुरैर्दिव्यैः कुसुमैर्नन्दनोद्भवैः ।

अर्चिता जगतां धात्री तथा गन्धानु लेपनैः ॥29॥

भक्त्या समस्तैस्रि शैर्दिव्यैर्धूपैः सुधूपिता ।

प्राह प्रसादसुमुखी समस्तान् प्रणतान् सुरान्। ॥30॥

देव्युवाच ॥31॥

व्रियतां त्रिदशाः सर्वे यदस्मत्तोऽभिवाञ्छितम् ॥32॥

देवा ऊचु ॥33॥

भगवत्या कृतं सर्वं न किञ्चिदवशिष्यते ।

यदयं निहतः शत्रु रस्माकं महिषासुरः ॥34॥

यदिचापि वरो देय स्त्वयाऽस्माकं महेश्वरि ।

संस्मृता संस्मृता त्वं नो हिं सेथाःपरमापदः॥35॥

यश्च मर्त्यः स्तवैरेभिस्त्वां स्तोष्यत्यमलानने ।

तस्य वित्तर्द्धिविभवैर्धनदारादि सम्पदाम् ॥36॥

वृद्दयेऽ स्मत्प्रसन्ना त्वं भवेथाः सर्वदाम्भिके ॥37॥

ऋषिरुवाच ॥38॥

इति प्रसादिता देवैर्जगतोऽर्थे तथात्मनः ।

तथेत्युक्त्वा भद्रकाली बभूवान्तर्हिता नृप ॥39॥

इत्येतत्कथितं भूप सम्भूता सा यथापुरा ।

देवी देवशरीरेभ्यो जगत्प्रयहितैषिणी ॥40॥

पुनश्च गौरी देहात्सा समुद्भूता यथाभवत् ।

वधाय दुष्ट दैत्यानां तथा शुम्भनिशुम्भयोः ॥41॥

रक्षणाय च लोकानां देवानामुपकारिणी ।

तच्छृ णुष्व मयाख्यातं यथावत्कथयामिते

ह्रीं ॐ ॥42॥

॥ जय जय श्री मार्कण्डेय पुराणे सावर्निके मन्वन्तरे देवि महत्म्ये शक्रादिस्तुतिर्नाम चतुर्धोऽध्यायः समाप्तम् ॥

आहुति

ह्रीं जयन्ती साङ्गायै सायुधायै सशक्तिकायै सपरिवारायै सवाहनायै श्री महालक्ष्म्यै लक्ष्मी बीजादिष्टायै महाहुतिं समर्पयामि नमः स्वाहा ॥

देवी माहात्म्यम् / दुर्गा सप्तशती - 

• देवी माहात्म्यम्
• दुर्गा सप्तशती
• सप्तश्लोकी दुर्गा: श्रीदुर्गासप्तशती
• श्रीदुर्गासप्तशती: श्रीदुर्गाष्टोत्तरशतनामस्तोत्रम्
• देवी माहात्म्यम्: श्री दुर्गा कवच
• श्रीदुर्गासप्तशती - अर्गलास्तोत्रम्
• देवी माहात्म्यं - श्रीदुर्गासप्तशती: अर्गला स्तोत्रम्
• श्रीदुर्गासप्तशती - कीलकम् स्तोत्रम्
• देवी माहात्म्यं दुर्गा सप्तशति प्रथमोऽध्यायः
• देवी माहात्म्यं नवावर्ण विधि
• देवी माहात्म्यं दुर्गा सप्तशति द्वितीयोऽध्यायः
• देवी माहात्म्यं दुर्गा सप्तशति तृतीयोऽध्यायः
• देवी माहात्म्यं दुर्गा सप्तशति चतुर्थोऽध्यायः
• देवी माहात्म्यं दुर्गा सप्तशति पञ्चमोऽध्यायः
• देवी माहात्म्यं दुर्गा सप्तशति षष्ठोऽध्यायः
• देवी माहात्म्यं दुर्गा सप्तशति सप्तमोऽध्यायः
• देवी माहात्म्यं दुर्गा सप्तशति अष्टमोऽध्यायः
• देवी माहात्म्यं दुर्गा सप्तशति नवमोऽध्यायः
• देवी माहात्म्यं दुर्गा सप्तशति दशमोऽध्यायः
• देवी माहात्म्यं दुर्गा सप्तशति एकादशोऽध्यायः
• देवी माहात्म्यं दुर्गा सप्तशति द्वादशोऽध्यायः
• देवी माहात्म्यं दुर्गा सप्तशति त्रयोदशोऽध्यायः
• देवी माहात्म्यं दुर्गा द्वात्रिंशन्नामावलि
• देवी माहात्म्यं मङ्गल नीराजणम्
• देवी माहात्म्यं चामुण्डेश्वरी मङ्गलम्
• श्री महाकाली स्तोत्रं
• श्रीदुर्गासप्तशती - वेदोक्तं रात्रिसूक्तम्
• श्रीदुर्गासप्तशती - तन्त्रोक्तं रात्रिसूक्तम्
• श्रीदुर्गासप्तशती - श्रीदेव्यथर्वशीर्षम्
• श्रीदुर्गासप्तशती - श्रीदुर्गामानस पूजा
• श्रीदुर्गासप्तशती - मूर्तिरहस्यम्
• श्रीदुर्गासप्तशती - वैकृतिकं रहस्यम्
• श्रीदुर्गासप्तशती - प्राधानिकं रहस्यम्
• श्रीदुर्गासप्तशती - तन्त्रोक्तं देवीसूक्तम्
• श्रीदुर्गासप्तशती - ऋग्वेदोक्तं देवीसूक्तम्
• श्रीदुर्गासप्तशती - क्षमा प्रार्थना स्तोत्रम्
• दुर्गा सप्तशती: सिद्धकुञ्जिकास्तोत्रम्
• देवी माहात्म्यं - अपराध क्षमापणा स्तोत्रम्

Chapter - 4 | Shree Durga Saptashati | Chaturth Adhyaya | Devi Mahatmya | Navratri Durga Paath

Singer: Amrita Chaturvedi Upadhyay

Lyrics: Traditional (Version: Shree Durga Saptashati, Gita Press)

Music: Rohit Kumar (Bobby)

Flute: Pt. Ajay Shankar Prasanna